اهمیت بازتاب های طفل
طی چهار ماه آخر زندگی پیش از تولد، و چهار ماه اول بعد از تولد، گنجینه حرکتی نوع بشر تا حدود زیادی از حرکاتی تشکیل می شود که به شکل بازتاب هستند، یعنی هر گونه حرکت، یک پاسخ غیر ارادی قالبی (stereotypies) به محرک خاصی می باشد. به عنوان مثال وقتی محرکی مثل لمس کف دست نوزاد، اعمال می شود، دست تحریک شده به طور عادی به صورت یک رفتار قالبی بسته می شود. هر وقت که محرک مقتضی اعمال شود، همان پاسخ یا پاسخی بسیار مشابه داده می شود. شاید حتی جالبتر اینکه، بازتابها غیر ارادی هستند، اینگونه حرکات بر خلاف حرکات بعدی یعنی حرکات ارادی عادی تر، نتیجه تلاش ناهشیار توسط فرد است. همچنین، اکثر بازتاب ها به صورت زیر قشری رخ می دهند، که به معنی تحت اللفظی آن ( زیر سطح قشر مغز ) می باشد.
توصیف قابل فهم تر آن زیر سطح مراکز بالاتر مغز می باشد، زیرا برخی بازتاب در نواحی پایین تر مغز مثل ساقه مغز پردازش می شوند. بر این اساس بازتاب ها بدون دخالت مستقیم مراکز بالاتر مغز تولید میشوند. تکان الکتریکی ای که توسط محرک ایجاد می شود، به دستگاه عصبی مرکزی انتقال می یابد. از آنجا، اطلاعات یکپارچه می شود و پیام حرکتی مقتضی، به عضلات درگیر در پاسخ، صادر می شود. این شیوه ساده تولید حرکت، برای تولید بازتاب های مشخص، همچون گرفتن کف دستی، مناسب به نظر می رسد. با این وجود، تولید بازتاب های پیچیده تر یکی از موارد متعدد پدیده های رشد حرکتی است.
بازتاب های دوران طفولیت در مقابل بازتاب های طول عمر
به طور طبیعی، در اطفال سالم بازتاب های طفل پس از اولین سالروز تولد خیلی طول نمی کشد با این وجود، برخی بازتاب ها خیلی طولانی تر باقی می مانند. در واقع، به طور طبیعی ( در افراد سالم) چندین بازتاب در تمام طول عمر ادامه می یابند. برای مثال، اکثر ما، شخصا بازتاب جهش زانو (knee-jerk reflex) را تجربه کرده ایم؛ وقتی نشسته ایم، پزشک به تاندون کشککی درست در زیر استخوان کشکک ضربه می زند و ساق پا جهش می کند، یعنی یک اکستنشن سریع و ناقص انجام می شود.
بازتاب فلکسور عقب کشیدن نمونه دیگری است. این بازتاب در طول طفولیت وجود دارد، اما معمولا در پایان اولین سال زندگی متوقف نمی شود. در بازتاب فکور عقب کشیدن، بازو متعاقب تماس با یک شی تیز یا داغ یک دفعه خم می شود. بدیهی است، این بازتاب برای حفظ ما از آسیب دیدگی کاملا مفید است. تمامی بازتاب هایی که در تمام طول عمر و در افراد سالم طبیعی استمرار دارند، بازتابهای طول عمر نامیده میشوند.
نقش حیاتی بازتاب ها
بازتابها طفل نه تنها جنبه جالبی از رشد انسان است بلکه بی نهایت مهم نیز می باشد. نوع بشر با قابلیت های ارادی معدود و جنبش اندکی، متولد میشود. نوزادان انسان اساسا ناتوان هستند و بنابراین، برای حفظ و بقای خود تا حدود زیادی به مراقبت کنندگان و بازتابهای متکی هستند. بازتاب های طفل که عمدتا برای محافظت، تغذیه، یا بقا استفاده می شوند، بازتاب های اولیه ( مقدماتی) هستند.
بازتابهای اولیه بازتابهای هستند که در طول حاملگی یا در زمان تولد آشکار می شوند و تا شش ماهگی ناپدید می شوند. این بازتابها در تمامی نوزادان طبیعی رخ می دهند.
بازتاب مکیدن یکی از بازتابهای اولیه معروف است، مشخصه این بازتاب، عمل مکیدن دهانی هنگام تحریک لب هاست.
نوزاد، بدون توانایی ارادی قورت دادن غذا متولد می شود، بنابراین مکیدن وی را قادر می سازد تا به شیوه غیرعادی قورت دادن را انجام دهد، یعنی مواد مغذی ضروری برای بقاء را دریافت کند.
بازتاب مهم دیگری برای تامین غذای کافی برای طفل، بازتاب جستجو کردن می باشد، که در ارتباط با بازتاب مکیدن عمل می کند. بازتاب جستجو کردن هنگامی فرا خوانده می شود که قسمتی از گونه که به لبها است تحریک می شود. در این صورت، سر طفل به طرف مسیر تحریک بر می گردد. این بازتاب، نوزاد بدون حرکت را قادر می سازد تا هنگامی که توسط سینه مادر تحریک می شود، غذا را جستجو کند.
چرا بازتابهای طفل مهم هستند و مورد بررسی قرار می گیرند:
- در طول چهار ماه قبل و چهار ماه بعد از تولد، حرکات بازتابی، شکل غالب حرکات نوع بشر است که نام ماشین بازتاب بر او نهاده اند.
- بازتابهای اولیه به دلیل تامین تغذیه و حفاظت، برای بقای انسان مهم و حساس هستند.
- عقیده بر این است که بازتابهای قامتی، پایه و اساس حرکات ارادی و پیچیده تر اواخر طفولیت می باشند.
- اگر چه سن آشکار شدن و ناپدید شدن بازتابهای طفل متغیر است، بازتابها می توانند گام مهمی در تشخیص تندرستی و بالیدگی عصب شناختی طفل باشند.
بازتاب لابیرینتین با بازتاب محافظتی که آن هم برای بقا ضروری است، اندکی متفاوت است. وقتی که طی در وضعیت دمر قرار بگیرد، تنفس ممکن است تا حد خفگی مسدود شود. نوزاد ناتوان، توانایی های ارادی ناکافی برای بلند کردن یا برگرداندن سر جهت افزایش تنفس دارند. با این وجود، بازتاب غیر ارادی لابیرنتی طفل را قادر می سازد تا سر را بلند یا راست کند، بنابراین سر را ببه وضعیتی که برای تنفس رساناتر است بر می گرداند و به بچه اجازه زنده ماندن می دهد. اما اگر چه بازتاب لابیرنتی یک کارکرد محافظتی است، ولی در ارتباط با رشد قامت قائم، شناخته تر است.
نقش بازتابها در رشد حرکات آینده
بازتابهای مرتبط با رشد حرکات آینده، به عنوان بازتابهای قامتی شناخته شده اند. تصور می شود که بازتابهای قامتی پایه و اساس حرکات آینده باشند، حرکاتی که بر خلاف بازتابها از ژکان تحریک آغاز شده توسط مراکز بالاتر مغزی نشأت می گیرند. اعتقاد بر این است که برخی بازتابها به طور مستقیم، یکپارچه، اصلاح و به الگوهای حرکتی پیچیده تر ضمیمه شوند نا حرکات ارادی را شکل دهند.
بازتاب راه رفتن یکی از آشکارترین بازتابهای قامتی است که حرکات ارادی بعدی را تسهیل می کند. وقتی که طفل یک یا دو ماهه در حالی که پایش با یک سطح اتکاء تماس دارد به صورت قائم نگه داشته شود، فشا. روی پاها، ساقها را تحریک می کند تا عمل راه رفتن را انجام دهد. البته این حرکت، یک حرکت بازتابی است، طفل، ناآگاهانه تلاش می کند تا این حرکت را تولید کند_ حرکت به طور غیر ارادی و زیر قشری انجام می شود_ این نوع راه رفتن اولیه و غیرارادی، برای رشد بهینه راه رفتن ارادی که ماههای بعدی آشکار می شود، پیش درآمدی مهم و حساس است.
دیدگاه رایج در مورد بازتاب ها این است که بازتابها حرکات خودکار فراهم می کنند که این حرکت خودکار یک نوع تمرین برای کمک به فراگیری حرکات آینده می باشند. آنها با الگوهای ارادی حرکت رابطه دارند… و برای آغاز حرکت و رشد تنش عضله ضروری هستند، به علاوه، بازتابها در تنظیم درجه، قدرت، تعادل و توزیع تنش عضلانی نقش برجسته ای بازی می کنند، این تنش عضلانی برای اجرای حرکات ارادی بعدی حساس و مهم است. در زیر بازتاب های اولیه و قامتی عنوان خواهد شد:
بازتابهای اولیه
- گرفتن کف دستی
- مکیدن
- جستجو
- مورو
- از جا پریدن (یکه خوردن)
- تونیسیته نامتقارن گردن
- تونیسیته متقارن گردن
- گرفتن کف پایی
- بابینسکی
- کف دستی فک تحتانی
- کف دستی چانه ای
بازتابهای قامتی
- گام برداشتن
- خزیدن
- شناکردن
- بلندکردن سر
- بلندکردن تنه
- فرود پورنجاتی به پایین، به کنار، به عقب
- لابیرینتین
- بالاکشیدن بدن
شناسه مقاله: 13990102901