پرکاری حواس
بينايي تند كار : به اين معني كه بيش از كودكان ديگر مي توانند ببينند و بينايي فعالي دارند.
شنوايي تند كار : اختلالي است كه به وفور در كودكان اوتيستيك ديده مي شود. ممكن است اين كودكان قادر به شنيدن فركانس هايي باشند كه فقط گوش بعضي از حيوانات قادر به شنيدن آن باشد. مثلأ كودكي ممكن است قبل از همه متوجه ورود پدرش گردد. اين كودكان در زماني كه صداها برايشان درد آور است گوششان را می گیرند.
بويايي تند كار : بعضي كودكان اوتيستيك حس بويايي قوي دارند. اين كودكان بوي تمام غذاها را به تندي حس مي كنند و به دليل بويايي قوي كه دارند، حتي اگر اطرافيانشان تميز باشند، باز هم نمي توانند به آنها نزديك شوند. حساسيت بالاي افراد اوتيستيك نسبت به يك سري محرك هاي خاص را مي توان با آلرژي مقايسه كرد. بعضي از مشكلات تغذيه اي كودكان اوتيستيك فقط به علت مشكل بويايي و يا چشايي نبوده بلكه ممكن است بافت غذايي خاص، رنگ غذا و يا حتي صدايي كه در حين خوردن آن غذا توليد مي شود براي كودك آزار دهنده باشد. مثلأ كودكي هيچ گاه ميوه قرمز رنگ نمي خورد و در حالي كه سيب قرمز را رد مي كند و سيب زرد يا سبز علاقه دارد.
لامسه تند كار : اين مشكل متداولي در بين بچه هاي اوتيسم به شمار مي رود. آنها چون از لمس شدن شديد مي ترسند و نمي توانند بعضي از بافت هاي پارچه را بر روي بدن خود تحمل نمايند، از پوشيدن بعضي از لباس ها امتناع مي كنند. خانواده اين اطفال مي گويند بايد براي كوتاه كردن مو و ناخن فرزندشان از چند نفر كمك بگيرند.
تندكاري وستيبولار : به معناي تحمل پايين كودك در انجام فعاليت هايي كه به تغييرات سريع در وضعيت بدن نياز دارد. اين كودكان در ورزش كردن ضعيف هستند، آنها پس از چرخيدن، دويدن و يا پريدن تعادل خود را از دست مي دهند و بنابراين از انجام اين حركات خودداري مي كنند.
بيش كاري درك عمقي : به معناي حالت غير طبيعي به بدن دادن و مشكل در كار كردن با اشياء ظريف است.
کم کاری حواس : در اين حالت كودك اطلاعات لازم را محيط دريافت نمي كند و ممكن است براي افزايش اطلاعات ورودي به مغز خود تلاش هايي مانند تكان دادن دست، دويدن و به جلو عقب، داد زدن و يا كوبيدن به سر داشته باشد.
بينايي كند كار : بعضي افراد اوتيستيك ممكن است تصاوير را به شكل ديگري مشاهده كنند. مثلأ فقط خطوط را مي بينند و حتي نور چراغ برايشان كافي نيست. بنابراين امكان دارد مدت هاي طولاني به خورشيد خيره شوند و يا دست خود را به لبه ي تيز اشياء بكشند تا آن را بشناسند.
شنوايي كند كار : اغلب كودكان اوتيستيك به دنبال اصوات هستند. مثلأ گوششان را به ضبط صوت مي چسبانند و يا براي تحريك شنيداري خود انواع صداها را توليد كرده و جيغ كشيده و به در مي كوبند.
بويايي كند كار : كودكان مبتلا به اين مشكل هر چيزي را به دهان برده و مي بويند. از عطر و صابون گرفته تا اسباب بازي ها و…
لامسه كند كار : به نظر مي رسد اين كودكان درد يا حرارت را حس نمي كنند. بنابراين به اشياء برنده دست مي زنند. حتي ممكن است از شكستگي در استخوان خود بي خبر باشند.
سيستم تعادل كند كار : اين كودكان از انواع حركات وچرخيدن لذت مي برند و از انجام اين حركات احساس سر گيجه ندارند.
كم كاري درك عمقي : اين افراد در شناخت وضعيت جسمي خود مشكل دارند و از احساسات جسمي خود بي اطلاعند. به عنوان مثال احساس گرسنگي ندارند. اين كودكان معمولأ پشت به افراد نشسته و يا روي صندلي برعكس مي نشينند.
اكثر مكانيسم هاي سيستم بدن فرد اوتيستيك يا پر كار و يا كم كار است و يا بسياري از حركات غير عادي اين كودكان براي جبران اين موضوع مي باشد. زمانی که درک کودکان سالم باشد، آنها از چیز هایی که در پیرامون خود دیده، شنیده و حس می کنند، آموزش می بینند. اعضای حسی به دو دسته وابسته به محرک خارجی (محرک هایی که خارج از عضو حسی می باشند) و وابسته به محرک های داخلی(به تحریکات داخل اعضاء وابسته اند) تقسیم می شوند. اگر اطلاعات حسی کودک اشتباه باشد، چیزهای موجود در محیطش او را دچار سردرگمی می نماید.
بسیاری از کودکان اوتیستیک نسبت به بعضی صداها، مزه ها، و یا بوها و اجسام حساسیت بالایی دارند که گاه این افزایش حساسیت برایشان درد آور است. به نظر می رسد کودک اوتیستیک هر چیزی را همانطور که هست درک می کند و ممکن است اشیاء را بدون تفسیر و درک آنها ببیند. از دیگر ناتوانایی های فرد اوتیستیک ناتوانایی وی در تمایز بین زمینه و پس زمینه می باشد. این کودکان نمی توانند محرک های مربوط به هم را از محرک های غیر مرتبط به موضوع تشخیص دهند. آنها هر چیزی را بدون انتخاب می بینند و مثلأ جدا کردن جزء اصلی تصویر از بقیه برایشان مشکل است. در وضعیت شنیداری نیز به همین صورت است مثلأ کودک نمی تواند صدای فرد را از بقیه ی اصوات محیطی جدا کند. برای این کودکان جدا کردن یک صدا و تمرکز روی آن مشکل است. به نظر می رسد که مغز در تلاش است تمام محرک های محیطی را پردازش نماید.
وضعیت حواس در کودکان اوتیستیک
بينايي
(كم كار)
• جذب نور ميشود
• مشتاقانه به اشياء و افراد مي نگرد
• اشياء ويا انگشتانش را در جلوي چشمانش حركت مي دهد
• از انعكاس نور و اشياء رنگي لذت مي برد
( تند كار)
• يك لحظه نگاه ميكنند
• به اشياء ريز حتي غبار مي نگرد
• روشنايي چراغ را دوست ندارند
• از فلاش دوربين مي ترسند
شنوايي
(كم كار)
• در و اشياء ديگر را به هم مي كوبند
• ويبراتور را دوست دارند
• از حيوانات مي ترسند
• به حمام و آشپزخانه علاقه مند است
• اصلاح مو را دوست ندارند
• ترافيك و جمعيت را دوست دارد
• كاغذ را مچاله مي كند
( تند كار)
• گوش هايش را مي گيرد
• خواب سبكي دارد
• دريا، جمعيت و رعد و برق را دوست ندارد
• از اصوات دوري مي كند
• براي نشنيدن اصوات ديگر خودش صدا توليد اصوات ريتميك بلند مي كند
لامسه
(كم كار)
• لباس تنگ و فشرده شدن را دوست دارد
• به سينه خيز رفتن به زير اشياء علاقه مند است
• محكم بغل مي كند
• سطوح ناهموار و زبر پريدن را دوست دارد
• احتمال دارد به خود آسيب برساند
• نسبت به درد و حرارت واكنش كمي دارد
• از بعضي غذاها با بافت خاص خوشش نمي آيد
( تند كار)
• در برابر لمس شدن مقاومت دارد
• نمي تواند لباس جديد را تحمل كند
• از پوشيدن كفش اجتناب مي كند
• نسبت به گرما و سرما و درد واكنش زيادي دارد
• از كثيف شدن اجتناب مي كند
بویایی
(کم کار)
• مردم و اشياء را مي بويد
• به دنبال عطر هاي تند است
• شب ادراري دارد
(تندکار)
• در رفتن به دستشويي مشكل دارد
• از بو گريزان است
درک عمقی
(کم کار)
• تن عضلاني كمي دارد
• اشياء را به زمين مي زند
• از وضعيت بدن در فضا آگاهي ندارد
• به اشياء و افراد ضربه مي زند
• سست و شل است
• بر عكس روي صندلي مي نشيند
• زياد تلو تلو خورده و به زمين مي خورد
(تندکار)
• به سختي اشياء كوچك را جابجا مي كند
• براي ديدن چيزي تمام بدن را مي چرخاند
• از حس هاي بدن آگاهي ندارد (گرسنه نمي شود)
• در بدن حالت پيچ خورده ايجاد مي كند
وستيبولار
(کم کار)
• از تاب خوردن و چرخيدن لذت مي برد
• به دور خود چرخيده و مي دود
• جلو عقب مي شود
(تندکار)
• نسبت به فعالت هاي حركتي از قبيل سر خوردن و چرخيدن و تاب خوردن واكنش نشان مي دهد
• روي سطوح غير صاف به سختي حركت مي كند.
• دوست ندارد سرش را بالا ببرد.
شناسه مقاله: 13981218010
